Consort (muziek)

Met een consort of instruments wordt een ensemble bedoeld zoals dat in Engeland in zwang was in de 16e en 17e eeuw. Het is een ensemble van instrumenten van dezelfde familie of van verschillende instrumenten. Consortmuziek was populair in de huishoudens van welgestelde families in de Elizabethaanse tijd en werd geschreven door veel belangrijke componisten uit die tijd. In de barokmuziek werd het genre geïncorporeerd in de kamermuziek.

Definities en vormen

De oudste bekende vermelding van de term 'consort' als muziekterm is in George Gascoignes The Princelye Pleasures uit 1576.^[1] Pas vanaf het midden van de 17e eeuw kwam er een duidelijk onderscheid tussen een 'whole' consort met instrumenten van dezelfde familie (bijvoorbeeld blokfluiten, dwarsfluiten, luiten, gamba's of strijkers) en een gemengd of broken consort dat uit verschillende instrumenten bestond (bijvoorbeeld gamba's en luiten).^[2]

Muzikale vormen die gebruikt werden in composities voor consort zijn onder andere fantasieën, cantus firmus-zettingen (bv. In nomines), variaties, dansen of airs en fantasie-suites.^[3]

Belangrijke componisten

Componisten van consortmuziek uit de Elizabethaanse tijd zijn onder anderen John Dowland, Anthony Holborne en William Byrd. De belangrijkste uit de tijd van Jacobus I van Engeland zijn onder anderen Thomas Lupo, Orlando Gibbons, John Coprario en Alfonso Ferrabosco. Latere 17e-eeuwse componisten zijn onder meer Christopher Simpson, William Lawes, Matthew Locke en Henry Purcell.

Moderne consorten

Er zijn enkele moderne ensembles die gebruikmaken van de term consort in hun naam, zoals bv. het Combattimento Consort Amsterdam.

Noten

↑ Warwick Edwards, "Consort", The New Grove Dictionary of Music and Musicians, uitgegeven door Stanley Sadie en John Tyrrell (New York: Grove's Dictionaries, 2001).
↑ David D. Boyden, "When Is a Concerto Not a Concerto?" (toegang met abonnement), The Musical Quarterly 43, nr. 2 (april 1957): 220–32 (citaat op p. 228–29); S. Sadie and Alison Latham, The Cambridge Music Guide (Cambridge University Press, 1990), p. 136; P. Holman. Four and Twenty Fiddlers: The Violin at the English Court, 1540-1690 (Oxford University Press, 1996), p. 275.
↑ J. H. Baron, Chamber Music: A Research and Information Guide, 2e herziene uitgave (London en New York: Routledge, 2002), p. 133. ISBN 0-415-93736-1

Externe links

Video van gamba-consort
Robins, Brian. "The English Viol Consort in the Tudor Era"
2008 Viol Extravaganza: verzameling van gamba-consortopnames

[1] Warwick Edwards, "Consort", The New Grove Dictionary of Music and Musicians, uitgegeven door Stanley Sadie en John Tyrrell (New York: Grove's Dictionaries, 2001).

[2] David D. Boyden, "When Is a Concerto Not a Concerto?" (toegang met abonnement), The Musical Quarterly 43, nr. 2 (april 1957): 220–32 (citaat op p. 228–29); S. Sadie and Alison Latham, The Cambridge Music Guide (Cambridge University Press, 1990), p. 136; P. Holman. Four and Twenty Fiddlers: The Violin at the English Court, 1540-1690 (Oxford University Press, 1996), p. 275.

[3] J. H. Baron, Chamber Music: A Research and Information Guide, 2e herziene uitgave (London en New York: Routledge, 2002), p. 133. ISBN 0-415-93736-1

[1]

[2]

[3]